سختی گیر منبعی است که درون آن سیلیس و رزین های تبادل یونی قرار دارد. مانند ( سختی آب ) شکل زیر لوله کشی سختی گیر شامل مسیر ورودی، مسیر خروجی، مسیر آب نمک، مسیر تخلیه شستشو و مسیر احیا و بک واش می باشد. دسترسی به درون سختی گیر رزینی توسط دو دریچه، یکی در بالای سختی گیر و دیگری در پایین سختی گیر امکان پذیر می باشد .

در کنار سختی گیر یک منبع نمک برای احیای سختی گیر قرار دارد که این منبع توسط لوله مسیر آب نمک به منبع اصلی سختی گیر متصل می باشد. یک گیج در قسمت فوقانی منبع اصلی سختی گیر قرار دارد که وظیفه آن نمایش فشار آب درون سختی گیر و به تبع آن محاسبه افت فشار در سختی گیر می باشد.

در صورت نیاز به استفاده از سختی گیر رزینی علاوه بر حجم یا دبی آب عبوری باید به مقدار سختی آب مورد نظر نیز توجه نمود(P.P.M). سختی گیر های رزینی بدلیل انجام تبادل یونی و جایگزینی یون های کلسیم و منیزیم موجود در آب با یون های محلول سدیم از نظر عملکرد نسبت به رسوب زداهای مغناطیسی، الکترونیک و آلتراسونیک که املاح را صرفاً در آب معلق نگه می دارند مطمئن ترند، ولی از طرف دیگر سختی گیرهای رزینی علاوه بر جاگیر بودن ، نیازمند عملیات دائمی و منظم بک واش و احیاء رزین می باشند.

رزین کاتیونی مورد استفاده در سختی گیر‌های رزینی، پس از شستشو با محلول آب نمک (حاصل از نمک متبلور) احیاء شده و خاصیت سختی گیری خود را باز می‌یابد.

با توجه به تاثیر منفی مواد معلق و املاح فلزات سنگین مانند آهن، منگنز، مس و… موجود در آب ورودی به سختی گیرها، توصیه می‌‎نمائیم که با نصب فیلتر شنی روی لوله آب ورودی به سختی گیر، قبل از ورود آب به دستگاه، مواد معلق و فلزات سنگین موجود از آب جدا گردد.
عملیات بک واش و احیاء در سختی گیر های رزینی با شیر نیمه اتوماتیک بصورت منظم و نظارت شده توسط اپراتور موتور خانه و در سختی گیرهای رزینی با شیر تمام اتوماتیک بدون نیاز به اپراتور و بر مبنای سیستم تنظیم جریانی یا زمانی بصورت خودکار انجام می پذیرد.

با توجه به وجود برخی ناخالصی ها در نمک معمولی و بخصوص در سنگ نمک که باعث کاهش شدید عمر مفید رزین سختی گیر خواهد گردید، حتما توجه داشته باشید که برای احیاء رزین دستگاه از نمک متبلور استفاده نمائید.

طرز کار سختی گیر رزینی

نحوه عملکرد سختی گیر های رزینی با جایگزینی یون های سخت منفی در آب سخت با اتم سدیم مثبت که در رزین موجود در سختی گیر موجود است،تعریف می شود. این رزین باید به طور متناوب احیاء شود تا از رسوب مواد معدنی سخت در آن جلوگیرری گردد. این فرایند با خارج شدن سختی گیر رزینی از سیکل و عبور نمک محلول در آب صورت می گیرد و در طول فرآیند احیا آب سختی گیر به همراه نمک محلول عبوری از رزین از سیستم تخلیه می گردد و در این بازه زمانی که عموما در طول شب صورت می پذیرد، آب موجود در سیکل بدون سختی گیری وارد سیستم می شود تا روند شست و شو پایان یابد. یکی از روش های جلوگیری از خروج سختی گیر از سیستم استفاده از دو مخزن سختی گیر تحت عنوان سختی گیر دوبلکس می باشد که در ادامه به طور مفصل به نحوه عملکرد آن پرداخته می شود.

عمده ترین کاربرد دستگاه های سختی گیر رزینی عبارتند از :

نرم کردن آب دیگ های بخار و مبدل های حرارتی
نرم کردن آب مورد نیاز برج های خنک کننده و سیستم های سرمایشی
حذف سختی آب چاه ، حذق سختی آب های سطحی ، حذف سختی آب لب شور
نرم کردن آب مصرفی صنایع رنگسازی و رنگرزی
مشخصات فنی دستگاه :
بدنه از جنس استیل / فایبر گلاس (FRP ) / کربن استیل 
-رزین کاتیونی
- قابل ارائه با سه شیر دستی، نیمه ‌‌اتوماتیک و تمام اتوماتیک جهت شستشوی معکوس
- یک لایه سنگ سیلیسی دانه بندی شده
- مخزن آب نمک از جنس پلی اتیلن
- لوله کشی از جنس گالوانیزه PVC یا پلی اتیلن

مراحل عملکرد در سختی گیر رزینی در 5 مرحله صورت می گیرد

در مرحله نخست مرحله نرم سازی آب توسط سیستم سختی گیر انجام می گیرد.
کنترل سختی آب توسط کیت ها ی سختی سنجی و در صورت افزایش سختی خروجی آب نرم می بایستی عملیات احیا در مراحل بعدی برروی سختی گیر به شرح زیر صورت گیرد.

بک واش سختی گیر - سیکل شستشوی رزین ها  Back wash سیستم 
سیکل احیای مستقیم رزین ها توسط محلول آب نمک - احیای سختی گیر
سیکل شستشوی آرام Slow Rines
سیکل شستشوی سریع Fast Rines
سیکل عمکرد نرم سازی آب Service

  ساخت دستگاه سختی گیر رزینی

ستون اصلی دستگاه مطابق با سفارش با ورق فولای ST37 با پوشش اپوکسی یا ورق 304SS/ یا به صورت FRP ساخته می شوند.
تجهیزات لوله کشی در ساخت سختی گیر رزینی بر حسب  دبی خروجی و توسط شیرهای سلوولو نیمه اتوماتیک یا بصورت تمام اتوماتیک ساخته می شود.
شیر سلولو سختی گیر دارای سه حالت سرویس/بگواش/مکش نمک نیمه اتوماتیک می باشد
شیرهای سختی گیر تمام اتوماتیک کلیه مراحل/ سرویس / بگواش / مکش نمک / پرکن مخزن نمک را به صورت انجام    می دهد و همچنین قابلیت تنظیم تمامی این آیتم ها را به صورت دستی را هم دارا می باشد.
 پس از ساخت سختی گیر پس از سنگ زنی پلیسه های جوش به وسیله دستگاه سند بلاست مطابق با استاندارد 2/1/2 نموده که پس از آن با سه لایه رنگ  ضد زنگ و اپوکسی با گرید آشامیدنی به ضخامت 180میکرون در سه مرحله می نمایند. مرحله بعدی تکمیل سختی گیر فلزی لوله کشی می باشد. استفاده از شیر سختی گیر سلوولو ارزانترین  و در دسترس ترین نوع ان است که به صورت نیمه اتوماتیک می باشد جهت سهولت در راهبری سختی گیری می توان از شیرهای تمام اتوماتیک  ساخت سختی گیر نیز استفاده نمود .